Orta Oyunu Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Orta oyunu, Karagöz oyununun gerçek kişiler tarafından canlandırılmasıyla ortaya çıkmış bir tiyatro oyunudur. Yazılı bir metne bağlı kalınmadan oynanır. Doğaçlama ile zenginleşen sözlü metinler vardır. Orta oyunu, etrafı seyircilerle kuşatılmış yuvarlak bir açık alanda oynanır. Oyunun icra edildiği bu yere “meydan” denir. Sahne görevini gören birkaç eşya vardır: […]
Divan Edebiyatında Kullanılan Manzum Türler Tevhit: Allahı, yaratılış ve kainatın aslı gibi unsurları ele alıp işleyen manzumelere “tevhit” adı verilmektedir. Tevhitte Allah’ın kudret isimleri yer alır. Münacaat: Allah’a yakarmak ve Allah’tan istekte bulunmak maksadıyla yazılan şiirlere denir. Naat: Hz. Muhammed’i övmek amacıyla yazılan şiirlerdir. Düzyazı şeklinde olanı da vardır. Naatlarda Hz. Muhammed’e duyulan sevgi ve […]
Mesnevi Nedir Ne demektir Hakkında Kısaca Bilgi Mesnevide tüm beyitlerin mısraları kendi içerisinde uyaklı, aruz ölçüsünün kısa vezinleriyle kaleme alınan, divan edebiyatının en geniş ve uzun nazım şekline mesnevi adı verilmektedir. Mesnevi nazım biçimi Fars edebiyatının yani günümüzdeki İranlıların nazım şeklidir. Fakat Türk edebiyatında kaleme alınmış mesneviler Fars edebiyatında yazılmış olanlar kadar güzeldir. Divan edebiyatında […]
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte romancılığımız teknik açıdan gelişmiş, yeni içeriklerle geniş bir okur kitlesine ulaşmıştır. 1923-1950 arası dönemde kimi sanatçılar bazı yönelimlere göre eser verirken kimi sanatçılar da bireysel çalışmalar yapmıştır. Cumhuriyet’in ilk on yılında yazarlar, genellikle toplumsal sorunlara yönelmişlerdir. Cumhuriyet rejimi, Anadolu yaşamı, Atatürk devrimleri, yoksulluk, olanaksızlık gibi konularda eserler vermişlerdir. Sabahattin Ali, Sadri Ertem […]
Tanzimat Birinci Dönem Tiyatrosu Maddeler Halinde Özellikleri Nelerdir * Tiyatro türünün temelini Moliere’den yaptığı çevirilerle Ahmet Vefik Paşa atmıştır. * Batılı anlamda ilk tiyatro, Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı yapıtıdır. * Sahnelenen ilk tiyatro ise Namık Kemal’in “Vatan yahut Silistre” adlı yapıtıdır. * Tanzimat Dönemi’ne gelinceye kadar edebiyatımızda Batılı anlamda sahne tiyatrosu görülmez. Ancak halk arasında […]
Birinci Dönem Tanzimat Edebiyatı Roman ve (Öykü) Hikaye Tanzimat Dönemi öncesi Türk edebiyatında hikaye ve roman türleri yoktu. Olay kaynaklı eserler, daha çok mesnevi ve halk hikayeleri türünde yazılmıştır. Türk edebiyatında roman, çevirilerle başlamıştır. Bu alanda “ilk çeviri roman“, Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon adlı Fransız yazardan çevirdiği Telemak adlı romandır. Türk edebiyatında ilk yerli roman […]
Adapte: Yabancı bir eseri yer adları, şahıs adları, deyimleri, gelenek ve görenekleriyle yerli hayata uygulayarak çevirme; uyarlama. Adaptasyon: Adapte etme, uyarlama. Aksesuar: Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya. Aksiyon: Roman, hikâye, tiyatro vb. türlerde konuyu genişleten asıl olaylar. Genel anlamıyla hareket. Aktör: Erkek tiyatro sanatçısı. Aktrist: Kadın tiyatro sanatçısı. Bale: Müzik eşliğinde bir çeşit pandomim olarak yapılan […]
Anadolu’nun fethi ve Müslümanlaştırılması için savaşan alperen ve gazilerin gösterdikleri kahramanlıklar, Anadolu’da daha XII. yüzyılda Türk destan geleneğinin dini tasavvufi motiflerle yenilenerek sürdürülmesini sağlayan bir ortam hazırlamıştır. Bu ortamda oluşan eserler Battalname, Danişmentname, Saltukname, Hamzaname ve Dede Korkut Hikayeleridir. ROMAN Olmuş ya da olması mümkün olayları ayrıntıya inerek anlatan uzun yazı türüdür. Birden fazla olay […]
Kişisel Hayat Çevresinde Oluşan Metinler: GÜNLÜK (Günce – Jurnal) Bir kimsenin yaşadığı olayları günü gününe yazmasıyla oluşan yazı türüdür. Eski edebiyatta adı, ruznamedir. İlk günlük örneği Direktör Ali Bey’in Seyahat Jurnali’dir. ANI (Hatıra) Kişinin ya kendi yaşadıklarını ya da tanık olduklarını anlattığı yazılardır, günlükler gibi yazarın tanıklığına dayanır. GEZİ YAZISI (Seyahatname) Bir kimsenin gezip gördüğü […]
Tanınan, bilinen bir kişi tarafından topluluk karşısında etkili biçimde yapılan ve dinleyici kitlesini coşturmayı amaçlayan konuşmaya söylev (nutuk) denir. Söylev veren kişiye “hatip” denir. Konuşmacı konusuna hâkim olmak için çok iyi araştırma yapar. Topladığı bilgi ve belgeleri amacına ve hedef kitlesine göre sınıflar, konuşma metnini hazırlar ve çok uzun süren provalar yapar. Söylev türündeki metin […]
Birinci Dönem Tanzimat Şiiri Bu dönemde biçim eski olup yeni konular işlenmiştir. Gazel, kaside, terkibibent gibi nazım şekilleri kullanılmış; konu olarak da ilk kez vatan, eşitlik, hürriyet işlenmiştir. Divan şiirine göre şiirin konu alanı genişletilmiştir. Konu bütünlüğü esas alınmıştır. Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak bazı şairler hece ölçüsüyle birkaç deneme yapmıştır. Dilde sadeleşme amaçlanmış, ancak çok […]