Türk Edebiyatının Dönemlere Ayrılmasındaki Ölçütler

Türk Edebiyatının Dönemlere Ayrılmasındaki Ölçütler (Kıstaslar) Nelerdir Sosyal hayattaki gelişmeler ve değişimler, edebiyatı derinden etkileyen önemli bir faktördür. Öncelikle “edebiyat nedir” sorusunu yanıtlamalıyız: Bir toplumun yaşam biçiminin, düşüncelerinin ve duygularının yazıya ya da söze dökülmüş halidir. Türkler, tarih boyunca farklı coğrafyalarda varlık göstermiş ve çeşitli dil ve kültürlerle etkileşimde bulunmuştur. Bu etkileşimler, Türk dili ve […]

Tragedya (Trajedi) Türü

Tragedya (Trajedi) Nedir Ne Demektir Klasik tragedya, özellikle Pierre Corneille ve Jean Racine gibi yazarlar tarafından sahneye taşınan bir sanat formudur. Aslında trajedi, insanların zayıf yönlerini, özellikle de tutkularını ve bu tutkuların yol açabileceği zararları vurgulayarak toplumu düzeltme amacını taşır. Karakterler sıklıkla tutkularına yenik düşerler, delirirler, başkalarına zarar verirler ya da intihar ederler. Ancak bu […]

Komedya (Komedi) Türü

Komedya (Komedi) Türü Nedir Ne Demektir Komedi türü, Molière’in elinde hem eğlendirici bir araç hem de toplumun kusurlarını düzeltme aracı olarak hizmet eder. Molière, döneminin burjuva toplumunda ve insanlarında rastlanan eksiklikleri tiyatro sahnesine taşır ve bu eksiklikleri abartarak gülünç hale getirir. Bu sayede “komedya“, hem toplumun hem de bireylerin kusurlarına bir ayna tutar. Molière, komedileri […]

Edebiyat ve Toplum İlişkisi

Edebiyatın Toplum Hayatındaki Yeri Edebiyat ile Toplum Bağlantısı Bireylerin fikirlerini, hislerini ve hayal dünyalarını estetik bir biçimde okuyucuya iletme sanatına “edebiyat” demek mümkündür. İnsana ait fikirler, hisler ve hayaller, insanı diğer canlılardan ayıran en temel özellikleridir. Bireyler, toplumu meydana getiren temel yapı taşlarıdır ve bu nedenle bireylerin fikirleri, hisleri ve hayal dünyaları, içerisinde yaşadıkları sosyal […]

Edebiyat Nedir

Edebiyat Nedir Ne Demektir Edebiyat, insanların duygularını, düşüncelerini, hayallerini ve isteklerini en güzel ve etkileyici şekilde ifade etme sanatıdır. Bu sanat, söz veya yazı aracılığıyla gerçekleşir ve farklı biçimlerde ortaya çıkar. Şiir biçiminde olan manzum edebiyatın yanı sıra düzyazı olarak da adlandırılan mensur edebiyat da bu ifade şekillerinden biridir. Edebiyat sözcüğü, Arapça “edep” kökünden türetilmiştir, […]

Hamlet Özeti

Hamlet, William Shakespeare’in en ünlü oyunlarından biridir ve genellikle trajik bir kahramanın hikayesi olarak tanımlanır. Oyun, Danimarka prensi Hamlet’in babasının ölümü ve annesiyle evlenmesi sonrası yaşadığı iç çekişmeleri anlatır. Hamlet, babasının ölümünün ardındaki gerçeği öğrenir ve intikam almak için planlar yapar. Ancak, bu planlar onu kendi iç dünyasında kaybolmaya iter ve sonunda trajik bir sona […]

Epik Tiyatro

Epik Tiyatro Nedir Ne Demektir Tanımı Hakkında Kısaca Bilgi Epik Tiyatro, 20. yüzyılın başlarında Almanya’da Bertolt Brecht tarafından geliştirilen bir tiyatro türüdür. Bu tiyatro tarzının ortaya çıkışı, Brecht’in o dönemdeki sosyal ve politik ortamın etkisiyle geliştirdiği bir dizi tiyatro oyunuyla bağlantılıdır. Brecht, çağdaş toplumun acımasızlığına ve sosyal haksızlıklara dikkat çekmek için bir tiyatro tarzı geliştirmek […]

Tiyatro Türleri

Güzel sanatların en eski dallarından biri olan tiyatro, konuşma ve eyleme dayanan olayları oluş halinde gösteren ve yaşayanların ağzından anlatan yazı türüdür. Tiyatro, dramatik ya da ritmik sanat olarak diğer sanatlardan farklılık gösterir. Tiyatro Türleri: Trajedi (Tragedya): Açık yönü ağır basan, kişide korku ve acıma duyguları uyandıran türdür. Trajedilerde kişiler soylu, seçkin ve olağanüstüdür. Krallar, […]

Keşanlı Ali Destanı Özeti

Keşanlı Ali Destanı Özeti Konusu Kısaca HALDUN TANER İki perde ve on beş bölümden oluşan Keşanlı Ali Destanı 1962’de yazılmış, 1964’te de sahnelenmiştir. Türkiye’deki ilk epik tiyatro oyunudur, yüzlerce kez sahnelenmiştir. Oyun filmlere çekilmiş, televizyonda dizi olarak yayımlanmış, dünyanın birçok ülkesinde sahnelenmiş ve sahnelendiği ülkelerde kapalı gişe oynamıştır. Oyunun merkezine insanı koyan yazar, oyun kişilerini […]

Radyo Tiyatrosu

Radyo tiyatrosu, edebiyat ile sıkı ilişkisi olan bir tiyatro türüdür ve kendine özgü bir yapıya sahiptir. Kitle iletişim araçlarının henüz yaygınlaşmadığı dönemlerde oldukça ilgi çeken bir türdür. Televizyonun dünyada ve ülkemizde yaygınlaşmasından önce radyo, oldukça önemli bir iletişim aracıydı. O dönemde yayımlanan programların kaydedilmesine yönelik teknoloji gelişmediğinden tüm programlar canlı yapılmaktaydı. Ayrıca radyo; dinleyicinin gülme, […]

Hacivat ve Karagöz Oyunu

Hacivat ve Karagöz Oyunu Hakkında Kısaca Bilgi Işık yansıtılarak beyaz bir perdenin arkasında tasvir adı verilen resimlerin gölgelerinden yararlanılarak oynatılan gölge oyununa “Karagöz Oyunu” adı verilir.. Halkın ortak malı olan bu oyun, başta konuşmadaki taklit ve el mahareti olmak üzere birçok yeteneğe sahip “hayalî, hayâlbâz” veya “Karagözcü” adı verilen kişi tarafından oynatılır. Hayâlbâz, figürleri hareket […]

Türk Edebiyatının Dönemleri

Türk Edebiyatının Dönemleri Nelerdir Türk edebiyatının evrimini anlamak için, edebiyat tarihini ana dönemlere ayırmak, tarihsel süreçlerin gereksinimlerine uygun bir yaklaşımı zorunlu kılar. Türk tarihi, sadece edebiyatın değil, aynı zamanda diğer sosyal kurumların incelenmesi açısından da üç ana döneme ayrılır: A. İslamlıktan Önceki Türk Edebiyatı: Türk edebiyatının ilk dönemi, İslâmiyet öncesi dönemde şekillenmiştir. Bu dönemde, Türklerin […]

Orta Oyunu

Orta Oyunu Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Orta oyunu, Karagöz oyununun gerçek kişiler tarafından canlandırılmasıyla ortaya çıkmış bir tiyatro oyunudur. Yazılı bir metne bağlı kalınmadan oynanır. Doğaçlama ile zenginleşen sözlü metinler vardır. Orta oyunu, etrafı seyircilerle kuşatılmış yuvarlak bir açık alanda oynanır. Oyunun icra edildiği bu yere “meydan” denir. Sahne görevini gören birkaç eşya vardır: […]

Tanzimat Dönemi Tiyatrosu

Tanzimat Birinci Dönem Tiyatrosu Maddeler Halinde Özellikleri Nelerdir * Tiyatro türünün temelini Moliere’den yaptığı çevirilerle Ahmet Vefik Paşa atmıştır. * Batılı anlamda ilk tiyatro, Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı yapıtıdır. * Sahnelenen ilk tiyatro ise Namık Kemal’in “Vatan yahut Silistre” adlı yapıtıdır. * Tanzimat Dönemi’ne gelinceye kadar edebiyatımızda Batılı anlamda sahne tiyatrosu görülmez. Ancak halk arasında […]

Tiyatro Terimleri

Adapte: Yabancı bir eseri yer adları, şahıs adları, deyimleri, gelenek ve görenekleriyle yerli hayata uygulayarak çevirme; uyarlama. Adaptasyon: Adapte etme, uyarlama. Aksesuar: Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya. Aksiyon: Roman, hikâye, tiyatro vb. türlerde konuyu genişleten asıl olaylar. Genel anlamıyla hareket. Aktör: Erkek tiyatro sanatçısı. Aktrist: Kadın tiyatro sanatçısı. Bale: Müzik eşliğinde bir çeşit pandomim olarak yapılan […]