Redif Nedir Hakkında Kısaca Bilgi
Mısra sonlarında yazılışları, okunuşları, anlamları ve görevleri aynı olan eklerin, kelime ve kelime gruplarının tekrar edilmesine “redif” denir.
Ek Halinde redif
Aramızı kesti dumanlı dağlar
Artıyor efkârım yine bu çağlar
Yukarıdaki dizelerde “dağlar, çağlar” sözcüklerinde dağ, çağ sözcükleri kendi aralarında tam uyaklıdır. Bu sözcüklerdeki –lar çokluk eki aynı görevi üstlendikleri için rediftir.
Sözcük biçiminde redif
Bu ıslıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar,
Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar
Söz öbeği biçiminde redif
Ey benim nazlı canânım
Severim kimseler bilmez
Bir iştir geldi başıma
Çekerim kimseler bilmez
Bu dörtlükte kafiye kullanılmamıştır, ahenk yalnızca redifle sağlanmıştır.
Redif ile ilgili Örnek Soru Çözümleri
Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif kullanılmamıştır?
A) Susuz değirmenlerin ne ile döner çarkı
Kerem etmeyen beyin fakirden nedir farkı?
B) Doğru söylerim halk razı değil
Eğri söylerim Hak razı değil
C) Üstümüze gelen boran, kış gibi
Şahin pençesinde yavru kuş gibi
D) Pervane ateşten sakınmaz canı
Uğruna koymuşum başı bedeni
E) Bülbül eyler güle naz
Ağlayan çok gülen az
ÇÖZÜM: E seçeneğinde redif kullanılmamıştır. Ahenk cinaslı uyakla sağlanmıştır.
Örnek Soru:
Hasret ettin yaşamaya
Çıkacak yol bırakmadın
Vebalini taşımaya
Tutacak kol bırakmadın
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 4 + 4 hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B) Çapraz uyak vardır.
C) 2. ve 4. dizelerde hem kelime redifi hem de tam uyak vardır.
D) 1. ve 3. dizelerde redif yoktur.
E) Halk edebiyatı geleneğini yansıtmaktadır.
ÇÖZÜM: A, B, C, E seçenekleri doğrudur ama D seçeneğinde redif yok denilmiştir. Halbuki “-maya” ekleri rediftir.
Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Aruz ölçüsü Fars edebiyatında ait olup Türk edebiyatına, Arap edebiyatından geçmiştir.
B) Zihaf, bir aruz kusuru olup uzun heceyi kısa okumaktır.
C) Halk şiirinde mısraların bölümlerine ayrılmasına durak
denir.
D) Aruz ölçüsü, divan edebiyatında sıkça kullanılmıştır.
E) Redif için ses benzerliği değil görev ve anlam benzerliği
aranır.
ÇÖZÜM: B, C, D, E seçeneklerindeki bilgiler doğrudur. Fakat, aruz ölçüsü Arap edebiyatına ait olup bizim edebiyatımıza Fars edebiyatından geçmiştir.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?
A) Yüzüne bakınca içim tutuşur
Gönül bahçesinde güller yetişir.
B) Tarifin olmuyor ne kadar yazsam
Ellerim tutmuyor resmini çizsem
C) Anlarsın sevdiğim hele düşünce
Kıymetini soysuz ele düşünce
D) Yeryüzü hiç afet görmedi sanma
Ey benim aklımı alan muamma
E) Boyun mu bükmezdim sitem etmene
Sebep mi olurdum dargın gitmene
ÇÖZÜM: A, B, C, E seçeneklerinde redif kullanılmıştır. Ancak D seçeneğinde “-ma” sesleri tam uyak olup redif değildir.