Adapte: Yabancı bir eseri yer adları, şahıs adları, deyimleri, gelenek ve görenekleriyle yerli hayata uygulayarak çevirme; uyarlama. Adaptasyon: Adapte etme, uyarlama. Aksesuar: Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya. Aksiyon: Roman, hikâye, tiyatro vb. türlerde konuyu genişleten asıl olaylar. Genel anlamıyla hareket. Aktör: Erkek tiyatro sanatçısı. Aktrist: Kadın tiyatro sanatçısı. Bale: Müzik eşliğinde bir çeşit pandomim […]
Anadolu’nun fethi ve Müslümanlaştırılması için savaşan alperen ve gazilerin gösterdikleri kahramanlıklar, Anadolu’da daha XII. yüzyılda Türk destan geleneğinin dini tasavvufi motiflerle yenilenerek sürdürülmesini sağlayan bir ortam hazırlamıştır. Bu ortamda oluşan eserler Battalname, Danişmentname, Saltukname, Hamzaname ve Dede Korkut Hikayeleridir. ROMAN Olmuş ya da olması mümkün olayları ayrıntıya inerek anlatan uzun yazı türüdür. Birden […]
Teşhis Sanatı Nedir Ne Demektir Kısaca Örnekler Doğadaki herhangi bir varlığı, canlıyı veya cansızı, insanmışçasına davrandırma veya insan gibi canlandırmaya edebi sanatlardan Teşhis (Kişileştirme) Sanatı adı verilmektedir. Şairlerin en sık kullandığı söz sanatlarından biridir. O çay ağır akar yorgun mu bilmem Mehtabı hasta mı solgun mu bilmem Bu dizelerdeki “çay, mehtap” insan dışı […]
Şemsettin SAMİ Kimdir Hayatı Biyografisi (1850-1904) Dille ilgili çalışmalarıyla sözlük, ansiklopedi ve çeviri romanlarıyla tanınmıştır. Dilin sadeleşmesi ve güzelleşmesi için konuşma diline yaklaşılması gerektiğini savunmuştur. Orhun Yazıtları’nı ve Kutadgu Bilig’i Türkiye Türkçesine çevirmiştir. Sabah ve Tercüman-ı Şark adlı gazeteleri çıkarmıştır. Şemsettin SAMİ Eserleri Roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Sözlük: Kamus-ı Türkî (ilk Türkçe […]
Kişisel Hayat Çevresinde Oluşan Metinler: GÜNLÜK (Günce – Jurnal) Bir kimsenin yaşadığı olayları günü gününe yazmasıyla oluşan yazı türüdür. Eski edebiyatta adı, ruznamedir. İlk günlük örneği Direktör Ali Bey’in Seyahat Jurnali’dir. ANI (Hatıra) Kişinin ya kendi yaşadıklarını ya da tanık olduklarını anlattığı yazılardır, günlükler gibi yazarın tanıklığına dayanır. GEZİ YAZISI (Seyahatname) Bir kimsenin […]
Mevlana Celaleddin-i Rumi Hayatı Şiirleri Kişiliği (1207-1273) 13. yüzyıl sanatçısıdır. Mevlana, büyük bir mutasavvıf, şair, bilgin, düşünür olan sanatçının asıl adı Muhammed, lakabı Celalleddin-i Rumi’dir. Sanatçı, şiirlerinde Şems, Şems-i Tebrîzî, Hâmûş ifadelerini de mahlas olarak sıkça kullanmıştır. Yapıtlarında tasavvuf düşüncesini işleyen santçının hayatındaki dönüm noktalarından biri Şems-i Tebrîzî ile tanışmasıdır. Ölümü “Şeb-i arus”a […]
Hemen her bilim; ilgilendiği konu, temel malzemesi, konusuna yaklaşımı bakımından bilim tarihi içindeki en az bir bilimle doğrudan ilişki içindedir. Bilim tarihi birbirinin içinden çıkmış, bilinen tabirle söyleyecek olursak bir nokta iken çoğalmış bilgi alanları ve bilim dalları ile doludur. Fizik ve kimya ya da astronomi ve matematik arasındaki ilişki doğal olarak zaman […]
Türk edebiyatındaki tekke şiirinde görülen ve dinsel içerikli konuları işleyen ilahi, hikmet, nefes, deme, nutuk, şathiye gibi ürünler nazım biçimlerinden değil birer nazım türüdür. Koşma tipi nazım biçimiyle ve genellikle hecenin 7, 8 ve 11 ’li kalıplarıyla söylenir. Dörtlük sayısı 3 ve 7’dir. İlahi nefes ve demeler bestelenelerek söylenir. Uyak düzeni abab / […]
Yahya Kemal Beyatlı Kimdir Hayatı Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi Yahya Kemal Beyatlı, Milli Edebiyat Dönemi’nin bağımsız isimlerindendir. Neoklasisizm anlayışıyla eser verdi. Çağdaş Batı şiiriyle divan şiirini ustaca kaynaştırmıştır. Yahya Kemal Beyatlı, eserlerinde divan edebiyatını temel kaynak olarak seçti. Divan şiiri nazım biçimlerini şiirlerinde kullandı. Fransız sembolistlerin “öz şiir” anlayışı onda şiirini bütün […]
Refik Halit Karay Kimdir Hayatı Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi “Kirpi” takma adıyla siyasi mizah yazıları yazdı. Bunları “Kirpi’nin Dedikleri” adlı eserinde bir araya getirdi. Refik Halit Karay, Milli Mücadele’yi baltalayıcı yazılar yazdığı için “Yüzellilikler” listesine alınarak yurt dışına çıkarıldı. Yurt dışındaki sürgün yıllarını Halep, Beyrut dolaylarında geçiren Karay, buram buram memleket kokan […]
Halide Edip Adıvar Kimdir Hayatı Eserleri Edebi Kişiliği Asıl ününü romancılığıyla yapmış olmakla beraber hikâye, tiyatro, makale türlerinde de kitap ve yazılarıyla tanınmıştır. Halide Edip Adıvar, ilk romanlarında aşk, sonraki romanlarında Milli Mücadele yılları, son dönemde ise töre konularını işlemiştir. Bütün romanlarının ortak özelliği, güçlü kadın karaktere sahip olmasıdır. Eserlerinde günlük konuşma dilini […]
Tanınan, bilinen bir kişi tarafından topluluk karşısında etkili biçimde yapılan ve dinleyici kitlesini coşturmayı amaçlayan konuşmaya söylev (nutuk) denir. Söylev veren kişiye “hatip” denir. Konuşmacı konusuna hâkim olmak için çok iyi araştırma yapar. Topladığı bilgi ve belgeleri amacına ve hedef kitlesine göre sınıflar, konuşma metnini hazırlar ve çok uzun süren provalar yapar. Söylev […]
Küçük Ağa Kitabı Romanı Özeti Kısaca Küçük Ağa romanı 1963’te yazılmıştır. İstanbullu Hoca diye anılan Mehmet Reşit Efendi’nin geçirdiği değişim ve Millî Mücadele içinde üstlendiği rol, İstiklal Savaşı yıllarındaki kargaşa ve Türk milletinin hem cephede hem de cephe gerisinde verdiği var olma mücadelesi romanda ele alınmıştır. Roman, TRT’de dizi olarak da yayımlanmıştır. Tarık […]
Birinci Dönem Tanzimat Şiiri Bu dönemde biçim eski olup yeni konular işlenmiştir. Gazel, kaside, terkibibent gibi nazım şekilleri kullanılmış; konu olarak da ilk kez vatan, eşitlik, hürriyet işlenmiştir. Divan şiirine göre şiirin konu alanı genişletilmiştir. Konu bütünlüğü esas alınmıştır. Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak bazı şairler hece ölçüsüyle birkaç deneme yapmıştır. Dilde sadeleşme amaçlanmış, […]
Nazım Hikmet Ran Kimdir Hayatı Biyografisi Şiirleri Hakkında Kısaca Bilgi (1902-1963) Sosyalist gerçekçi sanat anlayışının en büyük temsilcisi olan sanatçı, serbest şiiri benimsemiştir. Şiirlerinde çok etkili bir üslup kullanan şair, şiirini bir ideolojinin de emrine vermiştir. Metafizik endişeden uzak duran Nazım Hikmet, Necip Fazıl ile tam zıttır. Deneysel şiir anlayışını destekleyen bir sanatçıdır. […]
NABIZADE NAZIM (1862-1893) Servetifünun dergisinin ilk yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, roman ve öykü türündeki eserleriyle tanınmıştır. Realizm akımından natüralizm akımına geçişin öncüsüdür. Eserlerinde anlaşılır bir dil kullanmıştır. Eserleri: Roman: Karabibik, Zehra Öykü: Yadigarlarım, Haspa, Hala Güzel, Sevda, Zavallı Kız, Bir Hatıra, Seyyie-i Temasüh Şiir: Heves Ettim Karabibik: İlk köy romanıdır. Karabibik, Karadurmuş, Yosturoğlu, […]
Türk tarihinde esaslı iki dönüm noktası vardır. Bunlar, Türk tarihinin akışını değiştirmiş ve yeni devirlerin başlangıcı olmuştur. Bu dönüm noktalarından biri Islâm dininin kabulü, öteki de Batı’ya dönüş hareketidir: Birincisinde Türkler, yeni dinin birleştirici erki içinde, Doğu uygarlığı dediğimiz Islâm uygarlığının kurulup gelişmesinde başlıca etken olmuşlardır. İkincisinde ise, Batı uygarlığını siyasal, sosyal, kültürel […]
Necip Fazıl Kısakürek Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1905-1983) Modern Türk şiirinin mistik şairidir. Divan edebiyatını, halk edebiyatını, Tanzimat edebiyatını ve Batı edebiyatını en ince ayrıntılarına kadar bilen Necip Fazıl Kısakürek; şiirlerinde sanatından, ruhundan, hissiyatından ve düşüncelerinden izlere yer vermiştir. Tiyatrolarında güçlü bir yazım tekniği dikkat çeker. Oyunlarının […]
Nazım Birimi Nedir Ne Demektir Kısaca Bilgi Şiiri oluşturan mısra gruplarına nazım birimi denir. Şiirin yapı taşlarından biridir. Nazım birimi şiir içindeki mısraların kümelenmesinden meydana gelir ve nazım şekilleri de bunlara göre belirlenir. Bu kümede bulunan mısraların sayısına göre de adlar alır. Nazım birimi, bir şiirin veya metnin düzenlenmiş birimlerinden biridir. Şiirlerde, nazım […]
TOPLUMCU ŞİİR ZEVK VE ANLAYIŞINI ÖN PLANA ÇIKARANLAR (1940-1960) Nazım Hikmet’in 1938’de hapse girmesi onun fiili olarak şiir sahnesinden çekilmesine sebeb vermişse de ondan fikir ve nazım tekniği bakımından yararlanan şairler onun yolunu değişik bir üslûpla devam ettirmişlerdir. Bu anlayıştaki şairler • Arif Damar • A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu) • Cahit Irgat […]