Türkçe Sözlükler

BAŞLANGIÇTAN GÜNÜMÜZE TÜRKÇE SÖZLÜKLER Türk dünyasında sözlükçülük geleneği oldukça eskidir. Kaşgarlı Mahmut’un hazırladığı Divanü Lügati’t-Türk (1072-1074) adlı eser, Türkçenin ilk sözlüğüdür. Bu sözlüğün hazırlanış amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir. Kaşgarlı Mahmut bu sözlükte 7500 kelimeyi şiir, atasözü gibi örneklerle açıklamıştır. Bu sözlük, ayrıca birçok bilim dalına kaynaklık etmesi açısından da çok değerlidir. Zemahşerî’nin 12. […]

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinin Özellikleri

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinin Özellikleri Nelerdir Maddeler Halinde Cumhuriyet Edebiyatı’nın ilk yıllarında şiirde Milli Edebiyat Dönemi şairleri etkilidir. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın ilk yıllarında Kurtuluş Savaşı’nın bıraktığı “destani ruh” etkisini daha çok şiir üzerinde göstermiştir. * Sanatçılar, eserlerinde sade ve anlaşılır dil kullanmışlardır. * Şairlerin çoğu Anadolu’ya yönelmiş eserlerinde Anadolu’yu işlemişlerdir. * Hece […]

Telmih Sanatı

Telmih Nedir Kısaca Bilgi Örnekler Şiirde anlatılanların, herkesçe bilinen tarihi olay veya kişilerle ilişkilendirilerek verilmesidir. Şair mahlasları dışında kullanılan özel isimler genellikle telmih sanatına örnek olur. Yakub’un lalezar gözüydü reddettiğin Yusuf’un o güneş yüzüydü reddettiğin İbrahim gönlünü put sarıp da kıran kim? Kerem gibi yana yana kül oldum. Kamil iken cahil ettim âlimi, […]

Atabet’ül-Hakayık ve Yazarı Edip Ahmet Yükneki

Atabet’ül-Hakayık Hakkında Kısaca Bilgi 12. yüzyılda Edip Ahmed Yükneki tarafından kaleme alınmış olan Hakikatlerin Eşiği anlamına gelen bu eser, Sipehsalar Mehmet Bey’e sunulmuştur. 12. yüzyılın ilk yarısında yazılmış, ayet ve hadislerden yararlanılarak oluşturulmuş manzum bir ahlak ve öğüt kitabı, nasihatnamedir. Eserin başında yer alan Allah’ın, peygamberin, dört halifenin ve Emir-i Azam Muhammed İspehsalar […]

Kutadgu Bilig Yazarı Yusuf Has Hacip

Kutadgu Bilig Konusu Önemi Özellikleri Hakkında Kısa Bilgi Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra XI. yüzyılda ortaya konulan ilk mesnevi türünde eser, Yusuf Has Hacip’in tahminen 1070 yılında yazdığı “Kutadgu Bilig” adlı eserdir. Bu eser Karahanlılar’ın hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur. Kitap mutluluk veren bilgi anlamına gelir. Kitabın giriş kısmında Yusuf Has Hacib, okuyana […]

Hüseyin Cahit Yalçın

Hüseyin Cahit Yalçın Kimdir Biyografisi Hayatı Kişiliği Hakkında Kısaca Bilgi Bu dönemin siyasal yönü olan yazarıdır. Servet-i Fünun Edebiyatı’nın öykü, roman, deneme, sohbet ve eleştiri yazarlarındandır. Hüseyin Cahit Yalçın, daha çok gazeteciliği ve eski edebiyat taraftarlarına karşı yeni edebiyat anlayışını savunan yazılarıyla tanınmıştır. Tanin gazetesini çıkarmıştır. Öykü ve romanlarını gözleme dayanan gerçekçi, şairane, […]

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1. Dönem Yazılı Ders Notları

    TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9.SINIF 1. DÖNEM ÖZET NOTLAR                                                 EDEBİYAT NEDİR? Edebiyat; düşünce, duygu, olay ve imgelerin insanlarda estetik duygular uyandıracak bir biçimde, dil aracılığıyla söz ve yazıyla anlatımını amaç edinen sanattır. Türk Edebiyatının Dönemleri İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı […]

Tevfik Fikret

Tevfik Fikret Kimdir Hayatı Biyografisi Kişiliği Hakkında Kısaca Bilgi Servetifünûn Edebiyatı’nın kurucusu, şiir alanındaki en büyük temsilcisidir. Edebiyat tarihimizde Servet-i Fünun şiiri denince akla Cenap Şahabettin ve Tevfik Fikret gelmektedir. Sanat yaşamı iki ayrı dönem içerisinde incelenebilir. Birinci dönem Servet-i Fünun Edebiyatı hareketinin içinde bulunduğu dönemdir. Bu dönemde “sanat için sanat” anlayışla ürünler […]

Tanzimat Dönemi İlk Gazeteler

Halkı bilgilendirmede araç olarak kullanılmıştır. Dönemin fikri ve edebi tartışmalarına yer verilmiştir. Makale, fıkra gibi yeni türlere yer verilmiştir. Sade bir dil kullanılmıştır. İlk Resmi Gazete Takvim-i Vakayi (1831) İlk gazete, 1831’de çıkarılmaya başlanan Takvim-i Vakayi adlı resmi gazetedir. Haftalık olarak yayımlanan ve Osmanlı Türkçesi dışında Arapça, Ermenice, Farsça, Fransızca, Rumca baskıları da […]

Halit Ziya Uşaklıgil

Halit Ziya Uşaklıgil Kimdir? Biyografisi Hayatı Edebi Kişiliği Halit Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünun Edebiyatı Dönemi’nde roman ve öykü türünün en önemli ismidir. Modern Türk romanının kurucusudur. Halit Ziya Uşaklıgil batılı anlamda ilk romanları yazmıştır. Realizm ve natüralizm akımının etkisinde kalmıştır. Yapıtlarında ruh çözümlemelerine, kahramanlarının iç dünyalarının betimlenmesine önem vermiştir. Romanlarında İstanbul’un aydın çevrelerini, […]

Servetifünun Romanı

Servet-i Fünun romanı, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yazılan bir Türk edebiyat türüdür. Bu romanlar, modern Türk romanının temelini oluşturur ve Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, kültürel ve ekonomik değişimlerine odaklanır. Servet-i Fünun romanları, realist bir anlatım tarzı kullanır ve Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan insanların hayatını ve zorluklarını anlatır. Bu romanlar, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki değişimlerin ve problemlerin farkına […]

Cumhuriyet Dönemi Sanatçıları

ENİS BATUR (1952-…) Şiir, deneme, eleştiri türünde eserler yazan sanatçının eserleri Yeni Dergi, Türk Dili, Soyut gibi dergilerde yayımlanmıştır. Sinema eleştirileri de yapmıştır. Şiirleriyle Cemal Süreya, Altın Portakal, Necatigil Ödüllerini; denemeleriyle ise TDK Ödülü’nü kazanmıştır. Eserleri: Şiir: Eros ve Hgades, Bir Orta Çağ Yalnızlığı, Nil, İblise Göre İncil, Kandil, Tuğralar Düzyazı: Kediler Krallara […]

Ziya Paşa

Ziya Paşa Kimdir Hayatı Eserleri Kişiliği Hakkında Kısaca Bilgi Ziya Paşa, Tanzimat Edebiyatı’nın eski ile yeni arasında bocalayan toplumcu bir yazarıdır. Bu yüzden Ziya Paşa‘ya “ikilem şairi” denir. Hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır, genellikle aruz ölçüsünü kullanmıştır. Dilde sadeleşmeyi savunmasına rağmen Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü bir dil kullanmıştır. Bağdatlı Ruhi’yi örnek […]

Muallim Naci

Muallim Naci Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Hakkında Kısaca Bilgi (1850 -1893) Tanzimat Dönemi’nde yaşamasına rağmen divan edebiyatı anlayışını savunmuş, eski edebiyat ile yeni edebiyat taraftarlarının lideri olmuştur. Recaizade Mahmut Ekrem’in “kulak için kafiye” anlayışına karşı Muallim Naci, “göz için uyak” anlayışını benimsemiştir. Aruz ölçüsünü kullanmıştır. Şiirlerini sade bir dille yazmıştır. Köyden söz […]

Cenap Şahabettin

Cenap Şahabettin Kimdir Biyografisi Hayatı Kişiliği Hakkında Kısaca Bilgi Cenap Şahabettin, Servet-i Fünun Edebiyatı‘nın Tevfik Fikret’ten sonraki en etkili şairidir. “Sanat için sanat” anlayışını benimsemiştir. Şiirlerinde sosyal konulara hiç değinmemiş, sadece kişisel konuları işlemiştir. Şiirlerinin tamamı ölümünden sonra kitaplaştırılmıştır. Aşk ve tabiat, onun şiirlerinin en önemli konularıdır. Parnasizm ve sembolizm gibi şiir akımlarını […]

Ahmet Haşim

Ahmet Haşim Kimdir Hayatı Biyografisi Eserleri Hakkında Kısaca Bilgi (1884-1933) Fecriati’nin en önemli temsilcilerinden biri olan şair, topluluk dağıldıktan sonra hiçbir edebi topluluğa katılmamış, sanat yaşamına bağımsız olarak devam etmiştir. Şiir dışında fıkra, gezi türünde de eserleri vardır. Ahmet Haşim, düz yazılarında sade bir dil kullanmış ve konuşma havası vardır. Küçük yaşta çok […]

Denemeler Montaigne

Deneme Nedir? Deneme Türü hakkında Kısaca Özet Bilgi Deneme, bilgilendirici (öğretici) bir metin türüdür. 16. yüzyılda Avrupa’da Rönesans’la birlikte insanın önemsenmeye başlanması ve özgür düşünmenin ilk adımlarının atılmasıyla ortaya çıkmıştır. Deneme türünde anlatıcı, yazarın kendisidir. Deneme, hemen her konuda yazılabilir. Yazar, ortaya koyduğu düşünceleri kanıtlama gereği duymadan özgürce bir yol benimser. Okuru etkilemek […]

Edebiyat ve Tarih İlişkisi

İnsanlık tarihinde tarih anlayışı başlangıçtan beri önemli değişiklikler göstermiştir. Bu nedenle “Tarih nedir?” sorusuna verilen cevaplar da her devirde birbirinden farklı olmuştur. Tarih bir bilim olup onu meydana getiren olaylar ve şahsiyetler bir takım belgelere dayandırılarak verilir ancak bugün bu belgelerin de birer yorum olduğu, onların da birileri tarafından yazıldığı için gerçekleri tam […]

Hüsnütalil Sanatı

Hüsnitalil (Güzel Nedene Bağlama) Sanatı Nedir Hakkında Kısaca Bilgi ve Örnekler Herhangi bir olayın, asıl gerçekleşme nedeninin dışında hayali ve güzel bir nedene bağlanmasıdır. Genellikle doğa olayı bir güzel nedene bağlanır, edebi sanatlar içerisinde bu anlam sanatına “Hüsn-i Talil Sanatı” adı verilir. Başka bir deyişle, herhangi gerçek bir olayın meydana gelişini hayali ve […]

Divan Edebiyatında Nesir

Divan Edebiyatında Nesir Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır. Divan edebiyatı nesrinde paragraf düzeni yoktur. Divan nesri sade nesir, orta nesir, süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır. Sade Nesir Asıl amacın bir düşünceyi ifade etmek, bir bilgiyi aktarmak olduğu metinlerde kullanılan nesir türüdür. Konuşma dilini esas tutan bu tür metinler, “didaktiklik” (öğreticilik) işlevini […]